Anonim Şirketler Makale Serisi: Genel Kurulda Gündem

Yazar: Av. Deniz Nalbant 

I. Genel Olarak

Genel kurul gündemi kavramı, toplantıda ele alınacak olan konu başlıklarını ifade etmektedir. Gündem, Türk Ticaret Kanunu (“TTK”) M.413/1 uyarınca Genel Kurulu toplantıya çağıran tarafından belirlenir.

Bunun yanı sıra gündeme eklenmesi zorunlu olan hususlar da söz konusu olabilir. Anonim Şirketlerin Genel Kurul Toplantılarının Usul ve Esasları ile Bu Toplantılarda Bulunacak Bakanlık Temsilcileri Hakkında Yönetmelik (“BTY”) M.13/5 uyarınca, şirkette yapılan bir denetim sonucu veya herhangi bir sebepten dolayı Bakanlık tarafından şirket Genel Kurulunda görüşülmesi istenen konular gündemde yer almak zorundadır. Fakat bu zorunluluğa uyulmaması durumunda ise nasıl bir yaptırım uygulanacağı ise belirtilmemiştir. Bu kapsamda bazı yazarlar aykırılık durumunda, genel kurul kararının hükümsüzlüğüne gidilmesinden ziyade idari yaptırımla karşı karşıya kalınması gerektiğini savunmaktadır[1].

II. Gündeme Bağlılık İlkesi

Genel kurul toplantılarında gündem kural olarak önceden belirlidir ve TTK M.413/2 uyarınca gündemde bulunmayan konular müzakere edilemez ve bunlar hakkında karar alınamaz. Bu duruma literatürde gündeme bağlılık ilkesi denir. Bu ilke ile toplantıya katılmadan önce pay sahiplerinin gündem ile ilgili bilgi sahibi olması ve toplantıya daha sağlıklı bir şekilde hazırlanılması amaçlanır.

TTK M.409 olağan genel kurul toplantılarının olağan(asgari) gündemini belirtmektedir.  Gündeme “gerekli görülen diğer konulara ilişkin müzakere” ve benzeri, muğlak ifadeler yazmak yeterli değildir.

III. Gündeme Bağlılık İlkesinin İstisnaları

Gündeme bağlılık ilkesinin önemli bazı istisnaları mevcuttur, bunlar BTY M.25’te toplu olarak sayılmış ve kanunun diğer hükümleri ve Yargıtay uygulaması ile de kabul edilmiş bazı örnekleri ile şu şekildedir:

1. Pay sahiplerinin tamamının hazır bulunması halinde, gündeme oybirliği ile konu eklenebilir.
2. TTK M.413/3 uyarınca Yönetim Kurulu üyelerinin görevden alınmaları ve yerine yenilerinin seçilmesi hususu, finansal tabloların müzakere edilmesi maddesi ile ilgili kabul edilir. Bu düzenleme ile Genel Kurula her olağan toplantısında Yönetim Kurulu üyelerini görevden alabilme imkanı tanımıştır. Madde gerekçesinde, Genel Kurulun uygulamasını beğenmediği bir Yönetim Kurulunu süre endişesi ile görevde tutmak zorundan bırakmamak için bu hükmün getirildiği ifade edilmiştir. Bu düzenlemenin yanı sıra TTK M.364/1 uyarınca da gündemde madde bulunmasa bile haklı sebebin varlığı halinde Yönetim Kurulunun genel kurul kararı ile her zaman görevden alınabileceği ifade edilmiştir[2].
3. Toplantı sırasında kullanılabilecek bazı azınlık hakları ve bireysel haklar. Bunlara örnek olarak TTK M.438 uyarınca herhangi bir pay sahibinin özel denetim talebi, TTK M.420 uyarınca finansal tabloların müzakeresinin 1 ay sonraya bırakılması talebi, TTK M.559 uyarınca kuruluş ve sermaye artımından doğan sorumluluğun ibrasını önleme vb. durumlar verilebilir.
4. Yolsuzluk, yetersizlik, bağlılık yükümlülüğünün ihlali, birçok şirkette üyelik sebebiyle görevin ifasında güçlük, geçimsizlik, nüfuzun kötüye kullanılması gibi haklı sebeplerin varlığı halinde, Yönetim Kurulu üyelerinin görevden alınması ve yerine yenilerinin seçilmesi hususları Genel Kurulda hazır bulunanların oy çokluğuyla gündeme alınır.

 

DİPNOTLAR

[1] Bilgili/Demirkapı, Şirketler Hukuku, s.292.

[2] Bu hükme gelen bir eleştiri ise maddede yalnızda görevden alınmadan bahsedilmiş olunması olup yeni üye

seçimine değinilmemesidir. Öğreti burada görevden alınmanın doğal sonucu olarak yeniden üye seçiminin de

yapılması gerektiği görüşündedir.